Σύμφωνα με την νομολογία έχει κριθεί ότι οι γαίες διακρίνονταν στις εξής πέντε κατηγορίες, ήτοι:
οι γαίες καθαρής ιδιοκτησίας,
οι δημόσιες γαίες,
οι αφιερωμένες γαίες,
οι εγκαταλελειμμένες σε κοινότητες γαίες και
οι νεκρές γαίες.
Συγκεκριμένα, κρίθηκε ότι περί γαιών κειμένων εις τα νησιά των Κυκλάδων, είναι γνωστό ότι κατά την εποχή της τουρκοκρατίας τα νησιά αυτά «κατά το σύνολον αποτελούντο εξ ιδιωτικών γαιών καθαράς ιδιοκτησίας».
Όλες οι γαίες των νησιών αυτών, όποια και αν ήταν η φύση και ο προορισμός τους, ανήκαν σε ιδιώτες. Και τούτο διότι τα νησιά αυτά, επειδή υπήχθησαν στην Οθωμανική κυριαρχία όχι «δικαιώματι πολέμου» αλλά ειρηνικά κατόπιν συνθηκών που συνάφθηκαν μεταξύ των μέχρι τότε Γενουατών ή Ενετών κατακτητών τους αφενός και του Σουλτάνου αφετέρου, δεν θεωρήθηκαν περιελθόντα στο Σουλτάνο, αλλά οι γαίες των νησιών αυτών χαρακτηρίστηκαν κατά τον ιερό μουσουλμανικό νόμο ως ιδιωτικές, ανήκουσες στην κατά τα άρθρα 1 και 2 του από 7 Ραμαζάν 1274 Οθωμανικού νόμου, «περί γαιών» κατηγορία των καθαράς ιδιοκτησίας ακινήτων, τα οποία εξακολούθησαν να εξουσιάζονται από τους μέχρι τότε κυρίους τους και δη κατά πλήρη κυριότητα.
Συνεπώς, κατά τη νομολογία, τα ακίνητα των νήσων αυτών δεν περιήλθαν στο Ελληνικό Δημόσιο, κατά διαδοχή του τουρκικού δημοσίου, «δικαιώματι πολέμου» και δυνάμει των περί ανεξαρτησίας της Ελλάδος Πρωτοκόλλων του Λονδίνου και της από 7.7.1832 Συνθήκης της Κωνσταντινούπολης.
Επίσης, όπως έχει κριθεί από τη νομολογία, ως προϋπόθεση, για την ισχύ του άρθρου 16 του από 10-7-1837 νόμου «περί διακρίσεως κτημάτων», ήτοι για να περιέλθει ένα πράγμα στην κατηγορία των αδέσποτων και έτσι να ανήκει στο Δημόσιο, δεν ήταν μόνο η εγκατάλειψη της νομής του πράγματος, αλλά και η βούληση του κυρίου περί παραιτήσεως αυτού από την κυριότητα, χωρίς πρόθεση περαιτέρω μεταβίβασης του πράγματος σε συγκεκριμένο πρόσωπο, η οποία μάλιστα βούληση πρέπει να εκδηλώνεται υπό συνθήκες μη καθιστώσες αυτή αμφίβολη.
Σύμφωνα με την νομολογία έχει κριθεί ότι οι γαίες διακρίνονταν στις εξής πέντε κατηγορίες, ήτοι:
Συγκεκριμένα, κρίθηκε ότι περί γαιών κειμένων εις τα νησιά των Κυκλάδων, είναι γνωστό ότι κατά την εποχή της τουρκοκρατίας τα νησιά αυτά «κατά το σύνολον αποτελούντο εξ ιδιωτικών γαιών καθαράς ιδιοκτησίας».
Όλες οι γαίες των νησιών αυτών, όποια και αν ήταν η φύση και ο προορισμός τους, ανήκαν σε ιδιώτες. Και τούτο διότι τα νησιά αυτά, επειδή υπήχθησαν στην Οθωμανική κυριαρχία όχι «δικαιώματι πολέμου» αλλά ειρηνικά κατόπιν συνθηκών που συνάφθηκαν μεταξύ των μέχρι τότε Γενουατών ή Ενετών κατακτητών τους αφενός και του Σουλτάνου αφετέρου, δεν θεωρήθηκαν περιελθόντα στο Σουλτάνο, αλλά οι γαίες των νησιών αυτών χαρακτηρίστηκαν κατά τον ιερό μουσουλμανικό νόμο ως ιδιωτικές, ανήκουσες στην κατά τα άρθρα 1 και 2 του από 7 Ραμαζάν 1274 Οθωμανικού νόμου, «περί γαιών» κατηγορία των καθαράς ιδιοκτησίας ακινήτων, τα οποία εξακολούθησαν να εξουσιάζονται από τους μέχρι τότε κυρίους τους και δη κατά πλήρη κυριότητα.
Συνεπώς, κατά τη νομολογία, τα ακίνητα των νήσων αυτών δεν περιήλθαν στο Ελληνικό Δημόσιο, κατά διαδοχή του τουρκικού δημοσίου, «δικαιώματι πολέμου» και δυνάμει των περί ανεξαρτησίας της Ελλάδος Πρωτοκόλλων του Λονδίνου και της από 7.7.1832 Συνθήκης της Κωνσταντινούπολης.
Επίσης, όπως έχει κριθεί από τη νομολογία, ως προϋπόθεση, για την ισχύ του άρθρου 16 του από 10-7-1837 νόμου «περί διακρίσεως κτημάτων», ήτοι για να περιέλθει ένα πράγμα στην κατηγορία των αδέσποτων και έτσι να ανήκει στο Δημόσιο, δεν ήταν μόνο η εγκατάλειψη της νομής του πράγματος, αλλά και η βούληση του κυρίου περί παραιτήσεως αυτού από την κυριότητα, χωρίς πρόθεση περαιτέρω μεταβίβασης του πράγματος σε συγκεκριμένο πρόσωπο, η οποία μάλιστα βούληση πρέπει να εκδηλώνεται υπό συνθήκες μη καθιστώσες αυτή αμφίβολη.
Ελένη Πολύζου