Οι λόγοι για τους οποίους ο διαθέτης με διάταξη τελευταίας βούλησης μπορεί να στερήσει τον μεριδιούχο από το δικαίωμα της νόμιμης μοίρας του, δηλαδή οι λόγοι αποκλήρωσης, είναι αποκλειστικοί και μόνο όσοι για κάθε περίπτωση ορίζονται στις διατάξεις των άρθρων 1840 έως 1842 του Αστικού Κώδικα.

Καταρχάς για τον υπολογισμό της νόμιμης μοίρας του μεριδούχου, η οποία συνίσταται στο ήμισυ της εξ αδιαθέτου μερίδας, λαμβάνεται ως βάση η κατάσταση και η αξία της κληρονομιάς κατά το χρόνο θανάτου του κληρονομουμένου, δηλ.